Mediawijsheid

De term mediawijsheid is hier al meerdere malen aan de orde gekomen. Dat zal de komende tijd alleen nog maar toenemen vrees ik, want ik volg vanaf midden januari de opleiding tot Mediacoach. Mediawijsheid staat in deze opleiding centraal. Mediawijsheid is – kort gezegd - de zelfredzaamheid van burgers in een multimediale samenleving. Er zijn echter nogal wat termen in omloop als media-educatie, mediawijsheid, mediageletterdheid en informatievaardigheden. In 1996 kwam het advies van de Raad voor Cultuur om media-educatie op te nemen in het onderwijs. Hiermee werden vooral vaardigheden bedoeld als knoppenkunde en informatievaardigheden (zoeken op internet). Media-educatie is echter nooit een vak geworden in het onderwijs en de invulling verschilt per school. Sommige scholen zijn ook nooit aan een invulling toegekomen. In 2005 werd door de Raad opnieuw een advies gegeven om media-educatie uit te breiden naar mediawijsheid en naar alle burgers. Nu werd dus niet alleen het onderwijs, maar de hele samenleving aangesproken. In 2008 werd dit advies overgenomen door het kabinet. Voor scholen betekent dit dat mediawijsheid wederom geen vak werd, maar wel werd de relatie met burgerschapskunde gelegd en werd het advies gegeven om op elke school een mediacoach aan te stellen. Een landelijk expertisecentrum werd op initiatief van de ministeries van OCW en Jeugd en Gezin ingesteld , het Mediawijsheid Expertisecentrum. Een website werd ingericht als online loket en en op de Mediawijsheidskaart worden de initiatieven getoond aan de hand van acht verschillende doelgroepen (waaronder jongeren en leerkrachten).

In het onderwijs gaat het er om leerlingen te leren goed om te gaan met alle uitingen van (multi)media (het keuzevak Videokunst van Jeff Eijpe is een goed voorbeeld). Kennis over de media zelf en de wijze waarop media en nieuws worden gebruikt is belangrijk. Dit houdt ook inzicht in het historisch kader in waarbinnen communicatie heeft plaatsgevonden. De term mediageletterdheid wordt hier vaak gebruikt, en hiermee wordt bedoeld: een kritisch bewustzijn van de (beeld)cultuur. Maar ook vaardigheden als leesvaardigheden, informatievaardigheden en mediavaardigheden (Videokunst van Jeff) zijn belangrijk en tot slot is van groot belang: mentaliteit, het bewust zijn van en reflectie op eigen omgaan met media (als ontvanger en zender). Op onze school mist een kader. Misschien doen behalve Jeff wel meer docenten iets op dit terrein, maar we weten dit niet en het is niet ingebed in het curriculum.
Voor onze school mag het duidelijk zijn dat mediawijsheid ook een term is die niet alleen voor het onderwijs aan de leerlingen belangrijk is, maar eveneens van groot belang voor (bij)scholing van docenten.

Een lang verhaal. Hieronder wordt het nog eens uitgelegd door Angeliek van der Zanden in het kader van een college Postmoderne bibliotheek en mediawijsheid aan de universiteit van Tilburg in 2010.


Module Mediawijsheid, College 3, mediawijsheid from Cubiss on Vimeo.