Een goed begin is het halve werk

Natuurlijk volledig uitgerust, wellicht zelfs geïnspireerd, in elk geval klaar voor een nieuwe lichting leerlingen die weer een jaar begeleid zullen worden in het moeilijke proces dat adolescentie heet. Vanaf dit ‘punt nul’ vertrekken wij allen in de eerste week van dit nieuwe schooljaar. Uit ervaring weet ik dat er vaak aan het begin van een druk jaar nog wat openheid is voor zaken die steeds zijn blijven liggen in het vorige schooljaar. Iets wat vaak vooruit wordt geschoven is het goed voorbereiden en begeleiden van opdrachten waarbij informatie moet worden gevonden via de computer. Te vaak worden gesloten opdrachten gegeven waarbij alleen naar feiten hoeft te worden gezocht. Wat is de Renaissance? Terwijl juist open opdrachten de leerling uitdagen. De Renaissance is een tijdperk in de geschiedenis; wat is een tijdperk? Wat was de Renaissance? Op welke gebieden had de Renaissance invloed, noem eens wat voorbeelden en zoek daarbij illustraties etcetera. Nog steeds wordt het zoeken op de computer als leuke aanvulling gezien op een les of om een presentatie te maken. Daarom ook hebben leerlingen later in hun loopbaan zo’n moeite met bijvoorbeeld het beoordelen van bronnen voor hun eindwerkstuk. Informatievaardigheden moeten eigenlijk in alle lessen steeds weer aan bod komen.
De nieuwe docenten geef ik in de eerste week een introductie in de Mediatheek en daar zal ik in elk geval vertellen wat wij te bieden hebben aan ingekochte bestanden. Ons standpunt is dat Google en Wikipedia zeker niet zaligmakend zijn, in elk geval niet voor leerlingen in de middenbouw. Als je leerlingen echt wil laten zoeken naar feiten kun je beter de Studie Winkler Prins online gebruiken (alleen op school in de Mediatheek). Daar staan voor alle vakken eigenlijk alle feiten op een rij, in makkelijk taalgebruik en toegesneden op de eerste jaren van het voortgezet onderwijs. Gebruik voor het internet meer open vragen, maar begeleid het proces wel. De mediatheekmedewerkers kunnen daar uitstekend bij helpen en de Mediatheek biedt op internet een verzameling internetbronnen- op trefwoord - waarmee het hele curriculum wordt gedekt. Betrek de Mediatheekmedewerkers in elk geval bij je opdrachten om het niveau van de lessen te verhogen. En kijk ook of je in de internetbronnen van de Mediatheek sites kunt vinden die de leerlingen zeker zouden moeten raadplegen.

Informatie zoeken, vinden, beoordelen en verwerken is een vak, een vaardigheid die de leerlingen van docenten (en mediatheekpersoneel) moeten leren. Bekijk ter inspiratie dit online hoorcollege van de Open Universiteit van Saskia Brand-Gruwel - hoogleraar learning sciences - over informatievaardigheden en hoe daarmee om te gaan in het onderwijs.



Gaat het hier voornamelijk over het begrip informatievaardigheden, de term mediawijsheid is breder. De definitie van de Raad voor Cultuur luidt : Mediawijsheid is alle kennis en vaardigheden en de mentaliteit die mensen nodig hebben om bewust, kritisch en actief mee te doen in de wereld van vandaag en morgen, waarin media een bepalende hoofdrol spelen. Daar hoort dus meer bij dan alleen informatievaardigheden. Kennis omtrent sociale media is hier onder meer ook van belang. Hoe mediawijs ben jij? Dit kun je in een online workshop testen op Kennisnet.
De Mediatheek biedt ondersteuning bij de voorbereiding van lessen waarbij mediawijsheid of informatievaardigheden een rol spelen. Maak daarvan gebruik! Ik wens iedereen een goed en inspirerend jaar.