Recent onderzoek toont dit ook voor Nederland aan: “62 procent van de jongeren vindt het lezen van boeken een leuke vrijetijdsbesteding. Dat neemt toe als ze ouder worden: jongeren van 21 tot 25 jaar vinden lezen significant leuker dan jongeren van 14 tot 20 jaar. Jongvolwassenen zijn ook de meest fervente lezers. Waar de leesfrequentie tussen 14- en 20-jarige leeftijd gestaag afneemt, begint deze vanaf het 21e levensjaar weer te klimmen.”
Stichting Lezen publiceerde onlangs De aarzelende lezer over de streep. Lezen draagt in belangrijke mate bij aan een succesvolle schoolcarrière van kinderen. “Maar lezen is voor lang niet alle kinderen vanzelfsprekend, velen hebben een steuntje in de rug nodig.” De bundel is het resultaat van het wetenschappelijk congres van Stichting Lezen eind 2012. De auteurs belichten in de hier gebundelde bijdragen verschillende aspecten van de leesontwikkeling van aarzelende lezers. Waaruit bestaat die aarzeling eigenlijk? Is het niet willen of niet kunnen lezen? En wat is de rol van het aanbod? De bijdragen bieden theoretische achtergronden en resultaten van onderzoek, maar sluiten steeds af met de voor de praktijk meest relevante vraag: hoe bereik en stimuleer je de aarzelende lezer? Een en ander heeft in elk geval geleidt tot een steeds groter wordende Nederlandse (digitale) hausse rond jongeren en lezen.
Een aantal (digitale) voorbeelden: om het lezen op de basisschool te stimuleren is onder meer Yoleo ontwikkeld. Yoleo is een online leesspel dat bedoeld is om kinderen van 8 tot 12 jaar zelfstandig en met plezier is laten lezen. In een hybride boek staan de combinatie van de tekst van het boek, de auditieve ondersteuning door het voorlezen van de tekst door een menselijke stem en een gele meeleescursor (‘karaoke-lezen’) per woord centraal. Deze hybride vorm is uniek in Nederland en werkt vooral positief bij kinderen die lezen lastig vinden, aldus Informatie Professional dat hierover in november berichtte.
Boek en Jeugd Online is een doorzoekbare database, waarin een ruime selectie jeugdboeken is opgenomen. Het gaat daarbij om de mooiste, leukste of meest bruikbare titels uit het grote aanbod van kinder- en jeugdboeken. Maar er is meer, veel meer. Een (lang niet volledig) overzicht: voor de eerste stappen op weg naar literatuur is er Youngadults. Young Adult boeken (D) sluiten zo veel mogelijk aan bij de jonge lezer. Vaak is de hoofdpersoon een jongeren en gaat het over zaken die jongeren bezighouden en waarin ze iets van zichzelf herkennen. Thema’s als verliefdheid, seks en volwassen worden staan vaak centraal.
Ook bibliotheken doen hun best. Hier een voorbeeld van de Bibliotheek Zuid-Hollandse Delta: “Lezen voor de lijst kan leuk zijn, als je maar het juiste boek vindt... Er zijn heel handige sites die je kunnen helpen bij het kiezen van een boek of het maken van een boekverslag. Een heel handige site is de Boekenzoeker, geef aan waar je van houdt en de Boekenzoeker levert je kant-en-klare titels aan!” Zit je op de HAVO of op het VWO dan vindt je geschikte tips op Leesmij.nu. Deze site geeft je boekentips met filmpjes en extra informatie om je op weg te helpen. “Het is een webplek waar korte filmpjes de bezoeker uitnodigen tot lezen, waar je kunt ontdekken of een boek iets voor jou is.” Op de website worden op dit moment 45 titels gepresenteerd.
Als VMBO'er moet je een fictiedossier aanleggen. Een handige hulp daarbij is VMBO Fictiedossier. Hier wordt veel met beelden gewerkt, waardoor het zoeken makkelijker gaat. De titels zijn geschikt voor de lijst. Voor het VMBO is er ook (het betaalde) Leescase. Leeskr8! is bedoeld voor leerlingen uit de onderbouw vmbo en praktijkonderwijs in de leeftijd van 13–15 jaar. Doel is Het vergroten van het leesplezier (fictie en non-fictie) bij jongeren en het vergroten van de woordenschat en de innerlijke wereld en verbeeldingskracht. Er is verder nog Lezen voor de Lijst met niveau-indeling en bij De Weddenschap dagen drie Bekende Nederlanders scholieren uit drie boeken te lezen in een half jaar tijd. Dat doen zij zelf ook. De uitdagers van dit jaar zijn Pierre Wind, Stacey Rookhuizen en Mamoun Elyounoussi. Kies voor De Weddenschap boeken die je leuk vindt, er zijn zelfs prijzen te winnen! Elk Nederlandstalig boek is geschikt als het maar past bij je leeftijd. Wie drie boeken heeft gelezen maakt kans op een van de prijzen.
Op Facebook hebben we nog de Leesfabriek. De Leesfabrieksite wordt gerund door een aantal bevlogen redacteuren tussen de 15 en 25 jaar met een gedeelde passie voor lezen. Interviews, boekrecensies, nieuws en actualiteiten, de Leesfabriek levert op allerlei manieren. De Leesfabriek heeft via social media een groot digitaal netwerk voor jonge (15-25) boekenlezers uitgezet. Naast een Facebookpagina is De Leesfabriek ook actief op Twitter en heeft een eigen YouTube-kanaal.
Vanaf 1 mei 2013 kan de literair geïnteresseerde jongere ook nog terecht op passionateplatform, een plek waar primaire en secundaire literatuur in al haar verschijningsvormen te ontdekken is. Naast interviews, verhalen, strips, poëzie en recensies, is er veel ruimte voor multimedia en uitgebreid aandacht voor jong literair talent. De inhoud wordt verzorgd door een vaste redactie, ondersteund door gastredacteuren en -bloggers. Passionate Bulkboek is dé landelijke organisatie op het gebied van Nederlandse letteren en jongeren. Het platform is een logisch vervolg op het papieren Passionate Magazine, dat altijd al veel aandacht besteedde aan de multimediale aspecten van de literatuur, en aan de grensgebieden tussen literatuur en andere disciplines zoals journalistiek, film, muziek en strips. Niet meer gebonden aan een aantal pagina’s en verschijningsdata, is de content nu overal te bekijken en altijd actueel.
Misschien is een initiatief van het Letterkundig Museum en het Nationale toneel nog de meest aansprekende wijze om jongeren aan het lezen te krijgen. De educatieve website die aan het initiatief is gekoppeld is werkelijk geweldig. PrimaOnderwijs : “De educatieve site stimuleert een gesprek over morele en maatschappelijke dilemma’s en prikkelt om Harry Mulisch’ meesterwerk te (her)lezen.”
In de Mediatheek merken wij - en ook docenten klagen hier over - dat jongeren steeds minder vaak (lange stukken) lezen. Of dat nu fictie of non-fictie is, stukken groter dan wat op een gemiddeld beeldscherm past, worden als moeilijk ervaren. Mediathecarissen zullen ook onmiddellijk de situatie herkennen waarin leerlingen zeggen: “Een papieren encyclopedie? Ik ga toch niet dat hele boek lezen …!?”
Hebben wij in het onderwijs te lang genoegen genomen met knip en plakwerk van kleine stukken tekst uit Wikipedia en andere, meer dubieuze bronnen? Zijn wij zelf een tijd een beetje in de (digitale) war geweest? Ik weet het niet, maar hoop dat docenten meer aandacht krijgen voor dit probleem (en dan bedoel ik niet alleen de docenten Nederlands).
Tot slot: Misschien kan dit argument uit de New York Times jongeren over de streep helpen, want wist je dat je beter voorbereid bent op bijvoorbeeld een blind date als je serieuze literaire fictie hebt gelezen?
Zie ook: Lees mij! en Jongeren en leesbevordering
Tot slot: Misschien kan dit argument uit de New York Times jongeren over de streep helpen, want wist je dat je beter voorbereid bent op bijvoorbeeld een blind date als je serieuze literaire fictie hebt gelezen?
Zie ook: Lees mij! en Jongeren en leesbevordering
Geen opmerkingen:
Een reactie posten