vrijdag 21 maart 2014

Lesidee: Mensjesrechten en Mensenrechten

Kinderrechten en mensenrechten hebben geen vaste plek in het Nederlandse onderwijscurriculum. Dit ondanks internationale verplichtingen, zoals die voortvloeien uit de VN-mensenrechtenverdragen (1966), het Verdrag tegen discriminatie van vrouwen (1979) en het Verdrag voor de rechten van het kind (1989). In 1993 bevestigden de VN in de VN-wereldconferentie over mensenrechten opnieuw: 'Onderwijs over mensenrechten en het verspreiden van de juiste informatie, theoretisch en praktisch, spelen een belangrijke rol in de bevordering van en het respect voor mensenrechten ... en moeten geïntegreerd worden in het onderwijsbeleid.' Nederland was medeondertekenaar van dit verdrag. (Bron: Amnesty)

Maar Nederland verankerde de mensenrechten niet in het onderwijs. Voor dit feit is de regering reeds verscheidene malen op de vingers getikt. Door bijvoorbeeld de mensenrechtencommissaris (Raad van Europa) en het Kinderrechtencomité. Na kritiek van de VN in december 2008 verplichtte een Kamermeerderheid de toenmalige ministers Plasterk (Onderwijs) en Verhagen (Buitenlandse Zaken) hier alsnog werk van te maken. Maar er is niets gebeurd, stelt Barbara Oomen, hoogleraar aan de Universiteit Utrecht en het University College Roosevelt in Middelburg. Nederlandse leerlingen hoeven er niets over te leren. De gedachte leeft dat het hier allemaal goed geregeld is. Alleen al om die reden is het belangrijk dat mensenrechten aan de orde komen in de Nederlandse klaslokalen, vindt Oomen. ‘En niet alleen op basis- en middelbare scholen, maar ook in het beroepsonderwijs, zoals de politie- en zorgopleidingen.’ Ook op de pabo’s is mensenrechteneducatie van belang, vindt Oomen. ‘In Groot-Brittannië, België en Duitsland is dit al onderdeel van het curriculum voor aanstaande leerkrachten, maar hier niet.’

Vandaag wordt de Internationale Dag tegen Racisme en Discriminatie gehouden. Deze dag is door de Verenigde Naties ingesteld naar aanleiding van het bloedbad In Sharpeville in Zuid-Afrika op 21 maart 1960. Een mooie gelegenheid om de mensenrechten weer eens onder de aandacht te brengen. Teleblik heeft voor dit onderwerp een aantal video’s over racisme en discriminatie op een rij gezet.



Bij ons op school wordt incidenteel het onderwerp Mensen/Kinderrechten in de middenbouw behandeld. Er wordt daarbij vooral gebruik gemaakt van de omvangrijke fysieke collectie van de Mediatheek over dit onderwerp. Hier wil ik nog wat (digitale) tips onder de aandacht brengen. Er zijn op YouTube twee afspeellijsten van Douwe Beerda, een lijst met filmpjes over de 30 Mensenrechten en een lijst over allerlei onderwerpen met betrekking tot Mensenrechten. Deze laatste afspeellijst bevat veel inspirerende en humoristische films die te maken hebben met mensenrechten. Als eerste wordt de ontwikkeling van mensenrechten uitgelegd. Daarna zijn er voorvechters van mensenrechten te vinden zoals Martin Luther King Jr., Gandhi, Nelson Mandela, Rosa Parks en de Dalai Lama.
Op de site van het College voor de Rechten van de mens vind je heel veel bruikbare (achtergrond)informatie. Leerlingen van basis- en voortgezet onderwijs vinden hier goed bruikbare teksten over kinder- en mensenrechten, links naar allerlei sites waar ze werkstukinformatie kunnen vinden en online spelletjes. United for Human Rights (UHR) is een internationale non-profit organisatie waar je lesmateriaal kunt vinden, evenals bij Amnesty, het Belgische Pienternet en bij Gay & School.

Kinderrechten
Wat de Kinderrechten betreft. In de serie Mensjesrechten staan de rechten van kinderen en tieners centraal. In 26 korte filmpjes komen kinderen en tieners, van wie de rechten onder druk staan, aan het woord in Nederland en in verschillende landen van Europa. 'Mensjesrechten' begon in 2008 als een serie van vijf korte films over kinderrechten in Nederland en werd gemaakt om onszelf de vraag te stellen: beschermen wij onze kinderen wel genoeg? Kwamen in voorgaande jaren Nederlandse misstanden aan bod, in 2010 richt de tv-serie de focus op Europa. In korte filmpjes komen kinderen en tieners vanaf 2010 aan het woord in verschillende landen van Europa, van wie de rechten met voeten worden getreden. Thema's zijn o.a.: armoede, illegaliteit, leven op straat, onveiligheid, ontvoering en homoseksualiteit. Mensjesrechten is een co-productie van HUMAN, IKON en Amnesty International. Mensjesrechten is ook op Facebook te vinden.

Defence for Children heeft Informatiemappen voor jongeren over rechten van kinderen voor het maken van werkstukken en het houden van spreekbeurten voor leerlingen van het voortgezet onderwijs. De thema's van de informatiemappen zijn: Verdrag voor de Rechten van het Kind ; Kom op voor je rechten ; Vrijheid van meningsuiting ; Kinderen in de gezondheidszorg ; Kinderen in de jeugdzorg ; Kindermishandeling ; Seksueel misbruik van kinderen ; Kinderen in armoede ; Vluchtelingenkinderen ; Kinderen in de gevangenis ; Straatkinderen en Kinderarbeid.
Lesmateriaal over kinderrechten vind je bij Kidsrights, Unicef en Kennisnet.

Vrouwenrechten
Inzicht krijgen in de achtergronden van de problematiek rondom mensenrechtenkwesties in Afrika kan ook met Face2Face, een initiatief en samenwerkingsverband van twee Europese partners (CARE Nederland en Upact) en twee Afrikaanse partners (UWAKI en SONYO). Doel van het project is enerzijds om Nederlandse en Belgische jongeren te interesseren in de millenniumdoelen en mensenrechten, in het bijzonder vrouwenrechten. Door gebruik te maken van de interactiviteit van een storytelling game, als mede van digitale media als video en ‘face2face’ communicatie, worden vage begrippen als 'milenniumdoelen' en 'vrouwenrechten' tot leven gebracht en worden jongeren in Nederland en Vlaanderen enthousiast gemaakt om actie te ondernemen en te communiceren met (jonge) mensen in Afrika. De Democratische Republiek Congo en Somalië (regio Somaliland) zijn de twee landen die in dit project centraal staan. In deze conflictgebieden hebben vrouwen en meisjes vaak niet dezelfde kansen als mannen en wordt seksueel geweld stelselmatig gebruikt als oorlogswapen om samenlevingen te ontwrichten.
Face2Face heeft ook een kanaal op YouTube:



Tot slot. Teleblik heeft naar aanleiding van internationale vrouwendag op 8 maart jl. een special samengesteld, die je kunt gebruiken. Ook Millenniumdoel 3 - in de link de uitleg van de al eerder geciteerde site van de NCDO, het Nederlandse kennis- en adviescentrum voor burgerschap en internationale samenwerking - geeft informatie over vrouwenrechten. Een keuze uit links naar lesmateriaal, teksten en filmpjes in eenvoudig Nederlands over rolpatronen en man-vrouw verhoudingen vind je hier.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten