woensdag 5 november 2014

Lesidee: Tekst in Context

Hoe kunnen we leerlingen in het voortgezet onderwijs kennis laten maken met beroemde verhalen als Karel ende Elegast, Beatrijs en natuurlijk Van den vos Reynaerde? De reeks Tekst in Context, onder redactie van Hubert Slings, presenteert historische literatuur voor het voortgezet onderwijs volgens de actueel geldende didactische eisen. Hubert Slings deed onder begeleiding van Frits van Oostrom onderzoek naar Middelnederlandse literatuur in het voortgezet onderwijs. Dat resulteerde in 2000 in het proefschrift 'Toekomst voor de Middeleeuwen, Middelnederlandse literatuur in het voortgezet onderwijs'. Slings ziet in zijn eindconclusie heel duidelijk een plaats voor de Middelnederlandse literatuur in het voortgezet onderwijs (zijn visie kan overigens toegepast worden op de hele historische letterkunde). Volgens hem zouden daarbij vooral de (canonieke) teksten centraal moeten staan (en minder de literatuurgeschiedenis), waarbij de leerdoelen zouden moeten liggen op het terrein van de historische bewustwording, cultuuroverdracht, literaire vorming, individuele ontplooiing en wereldoriëntatie. 

  • Cultuuroverdracht: Als bewoners van het Nederlandse taalgebied hebben we een gemeenschappelijk cultureel en literair geheugen dat, wil het kunnen blijven functioneren, doorgegeven moet worden aan volgende generaties. 
  • Literaire of esthetische vorming: Literatuur is kunst. Van den vos Reynaerde is misschien wel het beste voorbeeld van een eeuwenoud verhaal dat, doordat het zo goed verteld is, nog altijd van begin tot eind weet te boeien. 
  • Individuele ontplooiing: Het lezen van literatuur kan een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de identiteit. 
  • Wereldoriëntatie: In veel opzichten zijn literaire werken tijdbepaald: ze zijn gestempeld door de maatschappij waarin ze tot stand zijn gekomen en waarop ze vaak reageren. Vanuit dat gezichtspunt kan men aan de hand van moderne literatuur inzicht krijgen in de moderne maatschappij en aan de hand van historische werken in de maatschappij van vroeger (Bron: Hubert Slings in VON-Cahier 1
Als praktisch uitvloeisel van Slings onderzoek ontstond de reeks 'Tekst in Context', een serie schoolboeken over historische literaire werken voor gebruik in het (toen nog genoemde) Studiehuis. Slings ontwikkelde hiermee een actuele methode waardoor de historische literatuur ook in de toekomst deel kan blijven uitmaken van ons levende culturele verleden. De Middeleeuwse teksten zijn afgedrukt naast een hedendaagse vertaling die zoveel mogelijk de oorspronkelijke tekst volgt. De teksten zijn voorzien van commentaar en uitleg. Daarnaast wordt er historisch-sociologische achtergrondinformatie gegeven over het leven in bijvoorbeeld de Middeleeuwen en de Middeleeuwse verhalencultuur. Alle deeltjes zijn geïllustreerd. Bij elk deeltje is een docentenhandleiding beschikbaar met antwoordsuggesties bij de vragen en opdrachten. Als eerste deel verscheen in 2010 de Middelnederlandse klassieker Karel ende Elegast: over de koning die op Gods bevel uit stelen ging en zo een staatsgreep verijdelde.

De complete literaire teksten van genoemde verhalen vind je op de site van de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren, de DBNL. Als achtergond en inleiding op de Middeleeuwen zou je in de les kunnen gebruiken De Middeleeuwen in 20 hoofdstukken van literatuurgeschiedenis.nl en Koning Artur en de Middeleeuwse literatuur. De laatste link is een opdracht en in deze zogeheten Thinkquest wordt in zes hoofdstukken de middeleeuwse literatuur in het algemeen behandeld en Koning Arthur in het bijzonder. Ook biedt deze site mogelijkheden tot interactief en zelfstandig online leren. Per hoofdstuk kunnen de leerlingen enkele vragen oplossen en bovendien kunnen ze via de tabbladen 'interactief' en 'vermaak' doorklikken naar spellen, een quiz, een woordpuzzel, filmfragment en/of strip.
Beeldmateriaal is er ook om je lessen op je digibord of monitor in te leiden. Schooltv biedt 59 video’s met allerhande Middeleeuwse onderwerpen. Hieronder ook materiaal over de Rederijkers, Karel ende Elegast, Van den vos Reynaerde, Hadewijch en de mystiek en Beatrijs.

Boeken uit de reeks ‘Tekst in Context’ zijn overigens te leen in de Mediatheek.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten